Winorośl 2023 - Kalendarz oprysków

PORADNIK: Kalendarz oprysków (Kalendarz stosowania ŚOR i nawozów w uprawie winorośli)

Dziś kilka słów o tym co wydaje mi się ważną sprawą w uprawie winorośli. Może nie dla każdego, tylko dla tych bardziej zagorzałych winoogrodników którzy chcą uprawiać więcej niż kilka krzewów i w dodatku są na tyle zawzięci że chcieliby je nawozić i pilnować ich zdrowotności.

Ja obecnie stosuje sprawdzoną metodę zapobiegawczą czyli kalendarzyk ;).

Chodzi oczywiście o kalendarz czynności jakie powinienem wykonać w terminach gdy jest to wymagane. Poniżej mój kalendarz utworzony kilka lat temu wskazujący dokładne daty oprysków lub nawożenia. I teraz kilka uwag dla tych co bardziej popędliwych:

• kalendarz dotyczy mojego siedliska i daty są ustawione dla mojego siedliska (w zależności od lokalizacji uprawy daty mogą się przesuwać nawet o kilka tygodni).
• nie wszystkie opryski należy wykonać, część nie jest konieczna a część wręcz zbędna (np. po wykonanych badaniach gleby)
• każdorazowo należy sprawdzić ŚOR i ich dopuszczenie do stosowania (zmienia się to bardzo często i w zasadzie co roku należy to weryfikować)

Zamieszczam kalendarz z myślą by wskazać sposób postępowania a nie ślepego kopiowania zawartych w nim środków. Dobrze żeby wykorzystać przerwę zimową by się nad tym zastanowić i jakoś sobie to poukładać. Dla ułatwienia podane są w kalendarzu dodatkowe ważne informacje takie jak karencja środków czy ich dawkowanie.

Karencja (za wikipedią) - W ochronie roślin jest to minimalny okres, który musi upłynąć od momentu zastosowania chemicznego środka ochrony roślin do zbiorów rośliny przeznaczonej do spożycia owoców. Zapobiega zatruciu pokarmowemu ludzi i zwierząt. Okres karencji podany jest w instrukcji stosowania środka ochrony roślin. 

Stężenie (za wikipedią) - Stężenie procentowe masowe (stężenie procentowe wagowe, procent masowy, procent wagowy) jest ułamkiem masowym, a więc stosunkiem masy substancji do masy całego roztworu (podanych w tej samej jednostce), wyrażonym w postaci procentowej.

Stężenie podawane w opryskach jest kluczową sprawą i należy ściśle go przestrzegać. Często początkujący mają problem z przygotowaniem mieszaniny a pomyłka o jedno "0", może nam spalić uprawę lub spowodować że oprysk nie będzie skuteczny.

By to bardziej przybliżyć odsyłam na stronę:

ogarnijogrod.pl - jak obliczyc ilosc preparatu-potrzebna-do-przygotowania-roztworu/

gdzie jest to ładnie wytłumaczone oraz zamieszczona jest przydatna tabelka ułatwiająca przygotowanie mieszaniny, oraz dla jeszcze bardziej leniwych, kalkulator podający ilość środków.

Zauważyłem że wydrukowany i trzymany w szufladzie kalendarz daje większą szansę na pilnowanie terminów. Te wiadomo zależą od pogody więc również ich wykonanie musi być skorelowane z "oknami pogodowymi".

Przyjęta w opracowaniu strategia jest strategią przedinfekcyjną, czyli profilaktyką która ma nie dopuścić do rozwoju infekcji. W przypadku małej presji patogenów można stosować też strategię interwencyjną, czyli skupioną na obserwowaniu krzewów i dopiero w przypadku pierwszych objawów chorobowych wykonywanie oprysków interwencyjnych. Czasem jednak nie jest to możliwe gdy np. winorośle mamy możliwość oglądania raz na jakiś czas.

Z uwagi na dużą ilość odmian w moim przypadku w zasadzie bez odpowiedniej profilaktyki nie widzę szans powodzenia uprawy. 

Poniżej jeszcze kilka uwag ogólnych:

• Nie należy przekraczać dopuszczalnych stężeń środków. Stężenie węglanu >1,0% już czasami potrafi uszkodzić liście. Nie używa się sody prewencyjnie lecz interwencyjnie. 
• Lepiej stosować węglan/wodorowęglan potasu niż węglan sodu bo ten pierwszy dodatkowo nawozi dolistnie potasem, a drugi w połączeniu z występującym w nawozach chlorem daje NaCl, czyli sól kuchenną która zakwasza glebę.
• Miedzian aplikowany powyżej 20°C osłabia wzrost roślin.
• Niedobory należy uzupełniać. Jednak nawet po oprysku dolistnym np. magnezem zmiany, które już na liściach zaistniały nie cofają się.
• W przypadku infekcji stosować środki kontaktowe, nie wszystkie prewencyjne są w tym momencie skuteczne.
• Opryski herbicydowe często są przyczyną uszkodzeń winorośli i na to należy zwrócić uwagę zarówno przy oprysku (wiatr) jak i dobrze czyścić opryskiwacz by nie pozostały w nim resztki herbicydów.

Mieszanie nawozów i ŚOR

Kolejną ważną sprawą jest mieszanie nawozów lub środków ochrony roślin. Niewłaściwe wymieszanie tych substancji nie będzie korzystne dla roślin, może się okazać nieskuteczne, a nawet zaszkodzić. Warto też zapamiętać, że połączona substancja może być fitotoksyczna lub niezgodna chemicznie. Wtedy po zmieszaniu dwóch lub więcej komponentów powstanie np. zmętnienie roztworu, zmiana zabarwienia, pienienie się i tworzenie tzw. bąbelków, a także nierozpuszczalny osad którym zabrudzimy tylko opryskiwacz.

Przed łączeniem jakichkolwiek preparatów warto dokładnie zapoznać się z oznaczeniami na opakowaniu. Środki ochrony roślin mogą mieć bowiem różne formy użytkowe, których łączenie może być niewskazane lub wręcz niemożliwe. Na etykietach znajdziemy np. takie skróty:

• WP - proszek do przygotowania zawiesiny wodnej
• WG - granulat do przygotowania zawiesiny wodnej
• SC  - koncentrat do przygotowania zawiesiny wodnej
• EC - koncentrat do przygotowania emulsji wodnej
• SE - suspoemulsja
• EW - emulsja, olej w wodzie

Kolejność mieszania tych środków też ma znaczenie – najpierw należy dodawać proszki i granulaty, a w drugiej kolejności emulsje i koncentraty.

Czasem jeden środek może występować też w kilku postaciach (np. Siarkol w postaci proszku lub zawiesiny), które różni stężenie przygotowywanego oprysku.

Przed mieszaniem czegokolwiek warto sprawdzić czy możemy te preparaty ze sobą bezpiecznie mieszać. Co z czym można a co nie można często podają producenci w postaci tabel mieszania. Poniżej kilka przydatnych linków:

Tabela mieszania nawozów Intermag

Tabela mieszania nawozów Intermag z ŚOR

Tabela mieszania nawozów Florovit Agro

Tabela mieszania ŚOR (poradnikogrodniczy.pl)

I na koniec kilka uwag ogólnych:

• Siarczanu magnezu nie należy mieszać z nawozami wapniowymi bo tworzą się substancje nierozpuszczalne. Siarczanu magnezu zmieszany z węglanem potasu (MgSO4 + K2CO3 => MgCO3 to osad nierozpuszczalny + K2SO4).
• Nie wolno też łączyć siarczanu magnezu z manganem.
• Nie miesza się nawozów fosforowych z wapniowymi oraz potasowych z magnezowymi.
• Nie miesza się preparatów siarkowych z olejowymi

Kalendarz stosowania nawozów i ŚOR

No i na koniec poniżej obiecana tabelka. Tak jak pisałem to kalendarz z przed kilku lat i część środków jest już wycofana. Przed ew. opryskami należy sobie sprawdzić jakie zamienniki są dostępne i odpowiednio zaktualizować listę, wykreślając z niej te które w danym siedlisku nie są potrzebne lub uważamy że nie wniosą nic pozytywnego. 

Pamiętajmy że tak naprawdę pryskanie czegokolwiek, jakąkolwiek chemią to zło konieczne i najlepiej prowadzić uprawę w pełni ekologiczną. Zazwyczaj to co uprawiamy trafia potem na nasz stół i sami potem to jemy.