Winorośl - Niedobory Potasu i Magnezu

Mamy wyjątkowo gorące lato, coraz bardziej doskwiera nam susza a jej skutki odbijają się także na winnych krzewach.  W obecnym okresie na liściach pojawiają się nam różnego rodzaje przebarwienia. Budzi to niepokój i dobrze wiedzieć co dane objawy oznaczają. Najpopularniejszą przypadłością naszych krzewów w tym okresie są niedobory potasu i/lub magnezu. Zbyt mała ilość tych pierwiastków wpływa dodatkowo na brak odpowiedniego przyswajania wody przez winorośl. 

Badania wykazują że odpowiednie nawożenie magnezem i potasem zwiększa odporność roślin na suszę a tym samym wpływa na wzrost efektywności wykorzystania wody. 

Potas odgrywa ważną rolę w bilansie wodnym całej rośliny i reguluje funkcją otwierania i zamykania aparatów szparkowych na spodzie liści. Poprzez dobrze uregulowaną transpirację, dostępna woda jest efektywnie wykorzystywana przez roślinę do produkcji biomasy.

Potas i magnez są ważne dla fotosyntezy i odpowiadają za transport asymilatów z liści do korzeni. Te dwa składniki odżywcze zapewnią nie tylko dobry transport składników i asymilatów ale również wpływają na rozwój systemu korzeniowego.

Magnez wpływa na rozwój systemu korzeniowego, który w efekcie może pobierać wodę z głębszych warstw gleby nawet podczas długotrwałych okresów suszy.

Potas zwiększa zdolność magazynowania wody w glebie, wpływa na większą wydajność wykorzystania wody z gleby.

Pamiętać też należy że ważny jest też wzajemny stosunek tych pierwiastków. Dla prawidłowego wzrostu krzewów winorośli bardzo istotny jest właściwy stosunek potasu do magnezu. Różne źródła, różnie podają jednak powinien on mieścić się w zakresie 2...4 : 1 (przy pH w granicach: 6,5 - 7,2), gdzie:

• stosunek K/Mg < 2 - wskazuje na nadmiar magnezu
• stosunek K/Mg > 4 - wskazuje na nadmiar potasu

Niedobór Magnezu

Według statystyk niedobór magnezu w winogronach jest dość powszechny. Szczególnie podatne są krzewy na lekkich piaszczystych i piaszczysto-gliniastych, kwaśnych glebach. Objawy tych niedoborów są bardzo podobne do niedoboru Potasu, dlatego często są mylone.

Magnez jest niezbędnym składnikiem chlorofilu i pomaga w tworzeniu cukrów, olejów i tłuszczów. Na skutek przemieszczania się magnezu w górę pędów przejawy niedoboru zawsze zaczynają się od dolnej, najstarszej warstwy liści. Pierwsze objawy problemu, przy realnym braku magnezu w glebie, pojawiają się już pod koniec czerwca. Analiza liści jest najlepszym sposobem oceny zapotrzebowania na magnez.

Objawy i identyfikacja

Magnez jest mobilny w roślinie, a niedobór zwykle pojawia się najpierw na starszych liściach, ponieważ przemieszcza się ze starszej do nowo rosnącej tkanki,

Rozpoznanie

Diagnozę należy zawsze rozpocząć od ustalenia lokalizacji problematycznych liści na krzewie. Jeśli to dolne liście, możliwe przyczyny zawężają się do niedoboru potasu i magnezu. Następnie dokładnie badamy rysunek wybarwień na liściach. Jeśli jest jednolity, żyły są zielone po brzegi i z reguły nie ma wysychania krawędzi blaszki liściowej - wskazuje to na magnez. Na liściu może występować martwica (miejscowe kurczenie się tkanki) w zaniedbanym stanie, ale pojawiają się one punktowo i najczęściej są zlokalizowane między żyłami.

Foto. Niedobory Magnezu (Vineyard.su).

Często mylone z:

Niedobór manganu – żółknięcie między żyłkami występuje jako „wyspy” żółtych obszarów, a nie ciągłe przebarwienia liścia (RÓŻNICE NIEDOBORÓW).

Niedobór cynku – zdeformowane liście, słabe zawiązywanie owoców i na młodszych liściach (RÓŻNICE NIEDOBORÓW).

Niedobór boru – liście o małych miseczkach, słabe zawiązywanie owoców i wybrzuszenia w międzywęźlach (RÓŻNICE NIEDOBORÓW).

Uwagi

Wysokie stosowanie potasu lub amonu może wywołać objawy niedoboru magnezu na glebach, które pierwotnie zawierały wystarczającą ilość magnezu. Należy unikać niepotrzebnego nadmiernego stosowania składników odżywczych. Zarówno potas, jak i wapń są antagonistami magnezu w glebie, nadmiar tych pierwiastków uniemożliwia normalne wchłanianie magnezu. Jednocześnie nadmiar magnezu jest toksyczny dla korzeni i może utrudniać wchłanianie potasu i wapnia.

By szybko poprawić zaopatrzenie w magnez można stosować opryski dolistne. Przed ich zastosowaniem dobrze jednak potwierdzić niedobór za pomocą analizy gleby. Uzupełnienie magnezu można realizować poprzez oprysk dolistny siarczanem magnezu (sole Epsom) lub poprzez chelaty magnezowe, posypowo poprzez siarczan magnezu. W zależności od stopnia niedoboru, może być konieczne kilkukrotne powtórzenie oprysku.

Niedobór Potasu

Winogrona zużywają stosunkowo dużą ilość potasu iw większości gleb zwykle jest on wystarczający, ale pierwiastek ten nie zawsze może być łatwo przyswajalny. W postaci rozpuszczalnej gleba zawiera od 0,5 do 2% całkowitej zawartości tego pierwiastka.

W zapotrzebowaniu na potas w okresie wegetacji winogron występują dwa szczyty:

• podczas najintensywniejszego wzrostu pędów, w drugiej połowie wiosny
• podczas dojrzewania jagód

To właśnie do dojrzewających gron krzew kieruje wszystkie swoje rezerwy potasu, a jeśli przyswajanie pierwiastka jest trudne, krzew sygnalizuje problem.

Objawy niedoboru tego składnika mogą być niewidoczne aż do osiągnięcia punktu krytycznego. Ponieważ potas przemieszcza się z liści starszych do młodszych, to początkowe objawy niedoboru obserwujemy na najniżej położonych liściach. Liść staje się kruchy, czasem błyszczący, brzegi lekko podwinięte do dołu, rozjaśnienie blaszki liściowej zaczyna się od brzegów, co jest drugą cechą charakterystyczną niedoboru potasu z powodu braku magnezu. 

Foto. Niedobory Potasu (Vineyard.su).

Uwagi

By znaleźć przyczynę objawów należy odpowiedzieć sobie na pytanie czy niedobór pojawił się też na sąsiednich krzewach winogron innych odmian? Być może przesadziłeś z zasileniem wapnem lub magnezem, co utrudniło przyswajanie potasu. Albo warunki zewnętrzne w jakiś sposób uniemożliwiają normalne wchłanianie tego pierwiastka z gleby.

Na glebach węglanowych, po deszczach, pod wpływem dużej ilości rozpuszczalnego wapna, wchłanianie wielu pierwiastków, w tym potasu, jest utrudnione. Może to być jedna z przyczyn zaobserwowanych objawów. W takim przypadku wystarczy podjąć działania w celu usunięcia nadmiaru wilgoci i poprawy napowietrzenia gleby (czasem wystarczy tylko przekopać ziemię).

W warunkach niedoboru wilgoci wchłanianie potasu (i nie tylko) jest również trudne, dlatego najczęściej niedobór potasu objawia się w nienawadnianych winnicach.

Jednak dopiero po upewnieniu się, że niedobór potasu jest rzeczywiście spowodowany obiektywnym brakiem pierwiastka w glebie, warto zastosować nawozy doglebowe. Nieprzemyślane stosowanie nawozów mineralnych może tylko zaostrzyć problem, np. nadmiar potasu utrudnia przyswajanie magnezu itp.

Do aplikacji doglebowej najczęściej stosuje się siarczan potasu. Jeśli wymagane jest jednoczesne nawożenie magnezem, dobrym rozwiązaniem jest magnezja potasowa.

Także popiół drzewny można polecić jako złożony nawóz zawierający dużą ilość potasu.

Zasilanie dolistne potasem nie ma sensu. Badania naukowców wykazały, że przyswajanie tego pierwiastka przez liść jest tak znikome, że nie jest w stanie zrekompensować niedoboru nawet przy wielokrotnych zabiegach.

Moje niedobory

I poniżej moje niedobory. Nie ma się specjalnie czym chwalić ale dobrze że jest to tylko kilka młodych krzewów, które z wiekiem zmężnieją a ja w międzyczasie im niedobory wyeliminuję :). 

W opisach wykorzystałem informację ze stron:

• omafra.gov.on.ca
• vineyard.su
• ks-minerals-and-agriculture.com