Winorośl 2024 - BBCH: 75

BBCH: 61..69 - "Koniec kwitnienia" (Kalendarzowo: 2024-06-26)

Kolejne plagi spadają na winnice. Generalnie ten sezon pomału zamienia się w koszmar a roboty tyle samo albo i więcej, stąd może większa przerwa w publikowaniu postów bo i nie ma specjalnie o czym pisać skoro gron na krzewach brak ;).

Poniżej tytułem wstępu galeria pod nazwą "plagi egipskie part 3". Wygląda to na uszkodzenia herbicydowe a cała winnica w opłakanym stanie :(.

Skądś przywiało i stało się, trzeba jakoś z tym żyć chociaż trochę ciężko. Z uwagi na brak owocowania może łatwiej to wziąć na klatę ale za to dużo prac zielonych. Cały wigor krzewów idzie w łozę więc rośnie to jak opętane, pasierby na pasierbach, jakieś dzikie kwiatostany które i tak szansy na dojrzenie nie mają a po ostatnich uszkodzeniach herbicydem dodatkowo poskręcane i powyginane na wszystkie strony. 

Ale trzeba jednak odrobić zadanie i wykonać prace zielone na krzewie czyli trzeba zadbać o to by ilość liści i gron się zgadzała a także należy rozprawić się z pasierbami (i nie chodzi mi o koneksje rodzinne).

Tu mogę polecić obejrzenie filmu instruktażowego dr. Liska:

Na filmie dobrze jest wytłumaczone ile liści nad gronem zostawić, jak usuwać pasierby, czy i po co przycinać latorośle. 

Wiele osób mi pisze że oni zostawiają nad ostatnim gronem góra dwa liście. To tzw. "stara szkoła", którą lansuje wielu "fachowców". Osobiście przestrzegam przed takimi praktykami bo są one może dobre dla starych szczepów winorośli jaka była rozpowszechniona 30 lat temu ale nie dla nowych wielkoowocowych deserówek dostępnych obecnie w sklepach.

Polecam też zapoznanie się z artykułem ze słowackiej strony http://www.galati.sk, który tłumaczy procesy zachodzące w liściach powyżej gron (by było łatwiej bo to dla nas nieco trudny język, koledzy z forum winoroślowego przetłumaczyli go zgrabnie i tłumaczenie jest dostępne tu: http://www.winogrona.org), przytaczam je też poniżej.

Przerywanie liści w okolicach gron

Prawidłowo przeprowadzona czynność obrywania liści w strefie owocowania służy nie tylko ochronie gron przed chorobami grzybowymi, ale ma także znaczący wpływ na jakość owoców i wina.

Podstawową rolą liści winorośli jest fotosynteza, która zapewnia wzrost pędów i rozwój całego krzewu, a w szczególności wpływa na jakość owoców. Wsparciu procesu fotosyntezy zachodzącego w krzewie służy prawidłowe i bardzo staranne usuwanie liści czy pasierbów w okolicy gron, co jest istotne dla osiągnięcia jak najwyższej produkcji i jakości wina, ale także dla ochrony gron przed poparzeniem słonecznym i chorobami grzybowymi.

Aby prawidłowo regulować jakość gron i wina, przyjrzyjmy się, jaką rolę odgrywają poszczególne liście w procesie fotosyntezy.

Znaczenie liści dla właściwego rozwoju krzewu

Kierunek przepływu asymilatów zmienia się wraz z przebiegiem wegetacji. Wiosną, po pękaniu pąków, ruch asymilatów ma kierunek akropetalny (od nasady pędów ku wierzchołkom, przyp. tłum.), zatem asymilaty w latoroślach płyną z liści w górę, ku wierzchołkom wzrostu.

Po kwitnieniu, na początku tworzenia się jagód, aż do pełnej dojrzałości winogron, strefa oddzielająca w latorośli akropetalny kierunek ruchu asymilatów od kierunku nasadowego (w dół, do części nasadowej i gron) przemieszcza się na winorośli zawsze ku górze (patrz obrazek). 

Rys. Przepływ asymilatów w różnych fazach rozwojowych (wg. Kobelet 1969).

(Łatwo policzyć na powyższym rysunku ile powinno być liści nad dojrzewającymi gronami by zapewnić optymalny przepływ do nich substancji odżywczych - dopisek mój).

Liście w dolnej [trzeciej] części latorośli charakteryzują się najwyższą intensywnością fotosyntezy do fazy kwitnienia, natomiast po kwitnieniu siła ich asymilacji stopniowo maleje. W fazie kwitnienia i mięknięcia jagód, najwyższą aktywność fotosyntetyczną mają liście w środkowej części latorośli. Po zmięknięciu gron największe znaczenie z punktu widzenia dobrej dojrzałości jagód i gromadzenia substancji zapasowych mają przede wszystkim liście ze szczytowej części latorośli, włącznie z liśćmi na pasierbach.

Znaczenie rozwiniętych liści pasierbów dla jakości gron i gromadzenia substancji zapasowych jest bardzo duże. Dlatego też nie należy ich usuwać, skracamy je dopiero później, podczas uszczykiwania wierzchołków latorośli.

Rys. Przemieszczanie się asymilatów z liści do pędu głównego (wg. Kobelet 1971).

Przykład prawidłowo uformowanej ściany liści widać na załączonym zdjęciu, gdzie obok głównych liści wyraźnie widoczne są też liście pasierbów.

Dla porównania ściana liści z wszystkimi pasierbami wyłamanymi. Zostały tylko liście na pędzie głównym, których działalność ulega ograniczeniu wraz z postępem wegetacji. Brakuje liści z pasierbów, które dla zapewnienia wysokiej jakości gron są szczególnie potrzebne w fazie mięknięcia i dojrzewania.

Przerywanie liści w strefie owocowania

Czynniki ograniczające obrywanie liści w okolicy gron:

• każdy liść pełni bardzo dużą rolę w dobrym dojrzewaniu winogron,
• ochrona gron przed bezpośrednim promieniowaniem słonecznym, którą zapewniają właśnie liście w tej strefie. 

Promieniowanie słoneczne: podczerwone (powodujące porażenie słoneczne) i ultrafioletowe UV-B (powodujące poparzenia) może nie tylko zaszkodzić wielkości plonu, ale także znacznie pogorszyć jakość wina.

Czynniki uzasadniające obrywanie liści w okolicy gron:

• doświetlenie gron jest istotne z punktu widzenia ich rozwoju jakościowego, m.in. rozmieszczenia cukrów w jagodach, rozpadu disacharydów na glukozę i fruktozę, doświetlenie aktywuje też enzym odpowiedzialny za transport cukrów,
• grona położone w przewiewnym środowisku, nie zagęszczone i przynajmniej częściowo oświetlone są znacznie bardziej odporne na infekcje różnych chorób, jak np. mączniak rzekomy i prawdziwy czy różne pleśnie.

Kiedy i w jaki sposób dokonać samego przerywania liści w strefie owocowania

O terminie i sile cięcia należy decydować w oparciu o konkretne warunki rozwoju winorośli, warunki klimatyczne w danym roku, uwarunkowania uszkodzeń słonecznych, wrażliwość odmiany, wymagania dotyczące planowanego typu wina.

Termin i sposób usuwania liści:

• w zależności od odmiany: w przypadku odmian czerwonych można ostrożnego przerywania liści dokonać wcześniej, niż w przypadku białych. Z krzewów odmian czerwonych można ostrożnie usunąć liście w okolicy gron już w fazie po kwitnieniu,
• w zależności od ekspozycji roślin: liście po wschodniej stronie można oberwać już po kwitnieniu, a po zachodniej stronie w fazie mięknięcia jagód,
• uzasadnienie wczesnego obrywania liści jest wzmocnienie skórek jagód, dzięki temu jagody są wytrzymalsze, stają się odporniejsze na choroby. Takie jagody nadają się również bardziej na późne zbiory w celu uzyskania wysokiej jakości winogron,
• zastosowanie obrywania liści w fazie mięknięcia jest zasadne dla zwiększenia aromatycznej dojrzałości odmian białych,
• w latach suchych (jak np. rok 2012) i w przypadku lokalizacji o słabszym wzroście, mniejszym ulistnieniu krzewów, obrywanie liści powinno być bardzo ograniczone albo zupełnie zaniechane. Należy usunąć tylko pasierby i to wyłącznie w okolicy gron. Pozostałe pasierby należy zostawić, a przy silnym wzroście uszczykiwać, podobnie jak pęd główny,
• koniec czerwca / początek lipca nie jest odpowiednim terminem dla obrywania liści. W tej fazie jagody są bardzo wrażliwe np. na porażenie słoneczne czy oparzenia,
• w przypadku odmian wrażliwych na promieniowane słoneczne usuwamy jedynie pasierby w okolicy gron, wyłamywanie pozostałych pasierbów mogłoby doprowadzić do pogorszenia jakości gron i wina, dlatego je pomijamy,
• liście należy przerywać najpóźniej miesiąc przed spodziewanym zbiorem.

Metoda usuwania liści:

• w przypadku odmian wrażliwych na promieniowanie słoneczne usuwać należy w okolicy gron jedynie pasierby,
• z usuwaniem liści w okolicy gron nie wolno przesadzić, usuwamy w razie potrzeby maksymalnie 1 do 2 liści tak, aby strefa owocowania była przewiewna ale grona nie były całkowicie odsłonięte.

Zdjęcie prezentuje optymalny zakres przeprowadzonego przerywania liści w strefie owocowania. Grona są swobodne i przewiewne, ale w większości chronione przed bezpośrednim promieniowaniem słonecznym przez liście.

Ładnie też zielone porządki na krzewach opisał R.Myśliwiec w artykule: Regulacja plonu oraz zabiegi poprawiające jakość owoców